Zbiornik powietrza – po co go stosować i jak dobrać odpowiedni zbiornik do kompresora? 

- opublikowano 15.07.2025

Zbiornik powietrza to jeden z najważniejszych, a jednocześnie często niedocenianych elementów instalacji pneumatycznej. Pełni nie tylko funkcję magazynującą, ale też stabilizującą ciśnienie, chroni kompresor przed zbyt częstym załączaniem i poprawia jakość powietrza w sieci. W tym artykule podpowiadamy, po co stosuje się zbiornik do kompresora, jak dobrać odpowiedni zbiornik ciśnieniowy, kiedy trzeba go zgłosić do UDT oraz jak uniknąć najczęstszych błędów.

Dlaczego warto mieć zbiornik powietrza przy kompresorze?

Zbiornik powietrza pełni kilka istotnych funkcji. Przede wszystkim magazynuje sprężone powietrze, co umożliwia jego pobór nawet wtedy, gdy kompresor jest wyłączony. Stabilizuje ciśnienie w całej instalacji, co zapobiega skokom i spadkom na końcach linii. Odciąża również kompresor, zmniejszając liczbę jego załączeń. Co więcej, zbiornik pozwala na wstępne osiadanie cząstek wody i oleju, co pozytywnie wpływa na jakość powietrza.

Dodatkowy zbiornik ma ogromne znaczenie w przypadku rozległych instalacji. To temat, który poruszamy również w artykule: Kompresor śrubowy w dużym zakładzie – jak rozdzielić powietrze na kilka hal?

Jak dobrać pojemność zbiornika?

Dobór pojemności zbiornika powinien być powiązany z wydajnością sprężarki. Przyjmuje się zasadę: 1 litr pojemności zbiornika na każdy 1 l/min wydajności kompresora.

Przykład: kompresor o wydajności 1000 l/min powinien współpracować ze zbiornikiem o pojemności minimum 1000 litrów. Przy zmiennym zapotrzebowaniu warto dodać bufor, np. zastosować zbiornik 1500 l lub dwa po 750 l. Zbiornik może być montowany bezpośrednio przy kompresorze lub w dalszej części instalacji – wtedy pełni funkcję buforową.

Cytat zadowolonego klienta:
„Po dołożeniu drugiego zbiornika nie tylko zniknęły spadki ciśnienia, ale i kompresor chodzi ciszej.”

Zbiornik musi współpracować z kompresorem śrubowym.

Wydajność zbiornika zawsze powinna być dopasowana do sprężarki – zbyt mały zbiornik powoduje częste załączanie kompresora, a zbyt duży może oznaczać niepotrzebne koszty. Jeśli dopiero planujesz zakup urządzenia, sprawdź dostępne kompresory śrubowe w naszym sklepie – opisaliśmy przy nich dokładnie wydajności i zastosowania.

Pionowy czy poziomy? Z osuszaczem czy bez?

Na rynku dostępne są zbiorniki pionowe i poziome. Zbiorniki pionowe zajmują mniej miejsca i są łatwiejsze w serwisowaniu, zwłaszcza jeśli montuje się je w pomieszczeniu technicznym. Poziome zbiorniki sprawdzają się, gdy muszą być zintegrowane z kompresorem lub zabudową.

Zbiorniki mogą być wyposażone w dodatkowe elementy: osuszacz, zawór spustu kondensatu, presostat, manometr. Wybór zależy od przestrzeni, wymagań użytkownika oraz rodzaju instalacji pneumatycznej.

Kiedy zbiornik podlega pod UDT?

Obowiązek zgłoszenia zbiornika do Urzędu Dozoru Technicznego (UDT) dotyczy urządzeń o pojemności powyżej 25 litrów i ciśnieniu roboczym wyższym niż 0,5 bara. Oznacza to, że najczęściej stosowane zbiorniki 200 l, 500 l, 900 l czy 1000 l muszą być zgłoszone do UDT i zarejestrowane.

Wymagana jest dokumentacja techniczna, zawór bezpieczeństwa, oznaczenia fabryczne i badania okresowe. Po szczegóły zapraszamy do wpisu: Zbiornik ciśnieniowy do kompresora a UDT

Najczęstsze błędy przy użytkowaniu zbiorników powietrza

W praktyce spotyka się wiele niedociągnięć w użytkowaniu zbiorników. Do najczęstszych należą:

• brak zaworu bezpieczeństwa,
• brak regularnego opróżniania kondensatu,
• niedoszacowanie pojemności zbiornika,
• montaż zbiornika zbyt daleko od punktów poboru,
• brak rejestracji w UDT mimo spełniania kryteriów.

Unikanie tych błędów wydłuża żywotność instalacji, zwiększa bezpieczeństwo i obniża ryzyko awarii.

Podsumowanie

Zbiornik powietrza to nie tylko metalowy zbiornik obok sprężarki. To aktywny element systemu, który wpływa na efektywność pracy, stabilność ciśnienia i jakość powietrza. W dobrze zaplanowanej instalacji pneumatycznej pełni funkcję magazynu, stabilizatora i bufora bezpieczeństwa.

Wybierając zbiornik do kompresora:

• dopasuj jego pojemność do wydajności sprężarki,
• rozważ montaż dodatkowego zbiornika w dalszej części instalacji,
• sprawdź, czy podlega pod UDT,
• zadbaj o filtrację i odprowadzanie kondensatu.

Zobacz również:

• Kompresor śrubowy w dużym zakładzie – jak rozdzielić powietrze na kilka hal?
• Jak wybrać sprężarkę śrubową do firmy? Poradnik 2025

FAQ – najczęstsze pytania o zbiornik do kompresora

Czy zbiornik powietrza jest potrzebny w każdej instalacji pneumatycznej? 

Tak. Zbiornik magazynuje sprężone powietrze, stabilizuje ciśnienie i odciąża kompresor, co przekłada się na mniejsze zużycie energii i dłuższą żywotność sprężarki.

Czy można podłączyć dwa zbiorniki do jednego kompresora?

Tak. To często stosowane rozwiązanie, szczególnie w rozległych instalacjach. Drugi zbiornik pełni funkcję bufora i pomaga utrzymać stabilne ciśnienie w dalszych częściach sieci.

Czy zbiornik do kompresora musi mieć zawór bezpieczeństwa?

Tak, to element wymagany przez przepisy. Zawór zapobiega przekroczeniu dopuszczalnego ciśnienia w zbiorniku i chroni instalację przed uszkodzeniem.

Jak często należy spuszczać kondensat ze zbiornika? 

Najlepiej codziennie, szczególnie w instalacjach bez automatycznego spustu. Wilgoć w zbiorniku prowadzi do korozji i pogarsza jakość powietrza.

Autorka: Aneta Lisiecka, ABC-Kompresory